Η δυτική αμνησία για τη Λιβύη

Η δημόσια παρέμβαση του Τζέισον Πακ στην εφημερίδα Καθημερινή, με τίτλο «Παγώστε τα λεφτά στη Λιβύη», παρουσιάστηκε ως μια νηφάλια γεωπολιτική ανάλυση. Όμως, πίσω από τις τεχνοκρατικές διατυπώσεις και την επίκληση της «σταθερότητας», κρύβεται το γνώριμο μοτίβο της δυτικής υποκρισίας. Αυτοί που διέλυσαν τη Λιβύη, τώρα παρουσιάζονται ως διαμεσολαβητές και ως προστάτες των «διεθνών θεσμών». 

Ο Τζέισον Πακ ουσιαστικά προτείνει να διακοπούν οι ροές χρημάτων που προέρχονται από τις εξαγωγές πετρελαίου και καταλήγουν στην Κεντρική Τράπεζα της Λιβύης. Δηλαδή, ζητά την απενεργοποίηση του ίδιου του εθνικού πλούτου της χώρας, μέχρι να συγκροτηθεί μία «ενιαία, νόμιμη κυβέρνηση» (σύμφωνα με τα δυτικά γούστα).

Όμως αυτά τα χρήματα δεν είναι ευρωπαϊκή βοήθεια, ούτε ξένα κεφάλαια. Είναι λιβυκά έσοδα από τον φυσικό πλούτο της χώρας. Με ποιο δικαίωμα η Δύση απειλεί να τα «παγώσει»; Με το δικαίωμα του αποικιοκράτη, που θεωρεί τις πρώην αποικίες του ακόμα ως οικονομίες υπό επιτήρηση.

Το αίτημα του Τζέισον Πακ δεν είναι καινούργιο. Η Δύση έχει ήδη παγώσει τον λιβυκό πλούτο στο παρελθόν. Το 2011, με το ψήφισμα 1970 του ΟΗΕ, πάγωσαν πάνω από 150 δισ. δολάρια σε κρατικά περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης, περιλαμβανομένων του Libyan Investment Authority (κρατικό επενδυτικό ταμείο) της Κεντρικής Τράπεζας και άλλων δημοσίων οργανισμών. Πολλά από αυτά παραμένουν παγωμένα, ιδίως στην Ευρώπη, με πρόσχημα τη «σταθερότητα» και τον «έλεγχο». Υπήρξαν μάλιστα σκάνδαλα καταχρήσεων, όπως στο Βέλγιο, όπου αποδόσεις από επενδύσεις διοχετεύτηκαν παρατύπως εν μέσω χάους. Άρα η πρόταση του Πακ δεν είναι κάτι νέο και σίγουρα δεν είναι ουδέτερο. Είναι συνέχεια της οικονομικής επιτήρησης και του νεο-αποικιοκρατικού ελέγχου της χώρας από τις ίδιες δυνάμεις που την διέλυσαν. Εδώ ξαφνικά προκύπτει και η αμνησία.

Το 2011, οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Βρετανία και το ΝΑΤΟ εξαπέλυσαν στρατιωτική επέμβαση με πρόσχημα την «ανθρωπιστική προστασία» και οδήγησαν στην ανατροπή και δολοφονία του Μουαμάρ Καντάφι. Δεν υπήρξε καμία μέριμνα για την επόμενη ημέρα. Καμία μεταβατική αρχή, κανένα σχέδιο ανοικοδόμησης. Η χώρα βυθίστηκε σχεδιασμένα και επιτηδευμένα σε εμφύλιο πόλεμο, σε διάσπαση κρατικών θεσμών και στην επέμβαση ξένων δυνάμεων. Αυτό το χάος δεν είναι προϊόν «τοπικής αποτυχίας». Είναι προϊόν δυτικής ενορχηστρωμένης παρέμβασης (όπως αποκαλύφθηκε για όλο το εγκληματικό σχέδιο της «αραβικής άνοιξης)

Όταν ο Πακ μιλά για «στρατηγικά συμφέροντα της Ευρώπης», δεν εννοεί τίποτε άλλο από την πρόσβαση στο λιβυκό πετρέλαιο, τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών, την αποτροπή της ρωσικής και τουρκικής επιρροής. Δεν τον νοιάζουν οι Λίβυοι. Δεν τον ενδιαφέρει η κυριαρχία τους (επιλύοντας έτσι και το πρόβλημα του μεταναστευτικού). Τον ενδιαφέρει να επιβληθεί μια «τάξη» που θα επιτρέπει την απρόσκοπτη δυτική εκμετάλλευση και τη γεωπολιτική σταθερότητα των αποικιοκρατών.

Ο Πακ εμφανίζεται ως ουδέτερος τεχνοκράτης, αλλά η ιδεολογική του βάση είναι ο φιλελεύθερος επεμβατισμός. Δεν αμφισβητεί το δικαίωμα της Δύσης να επεμβαίνει, δεν καταγγέλλει το χάος του 2011, δεν προτείνει αποκατάσταση ή αποζημίωση, αντίθετα προτείνει συνέχιση της οικονομικής επιτήρησης μέχρι να προκύψει πολιτική δομή αρεστή στη Δύση. Δεν μιλάμε λοιπόν για ειρηνοποιούς, αλλα γραφειοκράτες του νέο αποικισμού με φιλελεύθερο λεξιλόγιο. Μια νέα μορφή οριενταλισμού.

Το να εμφανίζεσαι ως διαμεσολαβητής σε ένα χάος που εσύ (ως Δύση) δημιούργησες, είναι η απόλυτη πράξη γεωπολιτικού θράσους. Δεν μπορείς να κατεδαφίσεις μια χώρα, να παγώσεις τον πλούτο της και μετά να παριστάνεις τον ρυθμιστή που προσπαθεί να επιβάλει τάξη. Αυτή είναι η τακτική της Δύσης και η «ανάλυση» του Πακ δεν είναι τίποτα άλλο από τη θεωρητική της κάλυψη.

Η Λιβύη χρειάζεται ανεξαρτησία και απόδοση της ιστορικής αλήθειας. Όχι άλλη μια Δυτική επιτροπή, ούτε νέο τεχνικό «πάγωμα». Τα δισεκατομμύρια του λιβυκού λαού πρέπει να επιστραφούν και η χώρα να αποκαταστήσει την κυριαρχία της χωρίς επεμβατικούς «διαχειριστές».