Ημέρα των ερωτευμένων, της μητέρας, του παιδιού: Το Ισλάμ τιμά καθημερινά ό,τι η Δύση θυμάται μόνο μια φορά τον χρόνο

Στον σύγχρονο κόσμο η επιφανειακή αναγνώριση της αξίας ανθρώπων και περιστάσεων μέσα από «επετειακές ημέρες» αποτελεί έναν κανόνα στη δυτική κοινωνία. Η ημέρα της μητέρας, της γυναίκας, των ερωτευμένων, του παιδιού, των ηλικιωμένων, ονομαστικές γιορτές, γενέθλια και πολλές άλλες,  είναι στιγμές που προβάλλονται ως ευκαιρίες για έκφραση σεβασμού, φροντίδας ή αγάπης. Ωστόσο, αυτή η πρακτική αποκαλύπτει μια βαθύτερη κοινωνική αντίφαση. Γιατί να θυμόμαστε και να τιμούμε αυτές τις αξίες/πρόσωπα μόνο μία ημέρα το χρόνο; Πόσο ειλικρινής μπορεί να είναι η τιμή, όταν δεν συνοδεύεται από μια σταθερή, καθημερινή δέσμευση; Το Ισλάμ αντίθετα προσφέρει μια βαθύτερη και πιο διαρκή προσέγγιση, όπου η τιμή και η αφοσίωση δεν είναι επετειακά φαινόμενα, αλλά ουσιαστικές, καθημερινές υποχρεώσεις. Οι διδαχές του Ισλάμ τοποθετούν την τιμή, τη φροντίδα και την αφοσίωση στο κέντρο της ανθρώπινης ύπαρξης, όχι ως μία περιοδική υποχρέωση, αλλά ως μια διαρκή πραγματικότητα.

Στον δυτικό κόσμο είναι συνηθισμένο φαινόμενο να αφιερώνεται μια συγκεκριμένη ημέρα για να τιμηθεί ένα σημαντικό πρόσωπο ή μια περίσταση. Γιορτάζονται η ημέρα της μητέρας, η ημέρα της γυναίκας, η ημέρα του πατέρα, η ημέρα των «ερωτευμένων», η ημέρα του παιδιού και πολλές άλλες παρόμοιες «επετείους». Αυτές οι ημέρες παρουσιάζονται ως υπενθυμίσεις της αξίας αυτών των προσώπων ή περιστάσεων, ωστόσο στην πραγματικότητα αντικατοπτρίζουν μια επιφανειακή προσέγγιση, όπου η τιμή και η αναγνώριση περιορίζονται σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία, ενώ την υπόλοιπη χρονιά παραβλέπονται ή παραμελούνται (ειδικά γονείς και ηλικιωμένοι).

Από την άλλη, το Ισλάμ μέσα από τη Σαρία, δεν καθιστά την τιμή και την αναγνώριση κάτι περιστασιακό ή περιορισμένο σε μία ημέρα. Αντιθέτως, οι σημαντικές περιστάσεις και τα σημαντικά πρόσωπα στη ζωή του ανθρώπου έχουν καθημερινά δικαιώματα προσοχής, σεβασμού και αφοσίωσης και σε περίπτωση που ο πιστός δεν τα φροντίσει τότε είτε φορτώνεται με αμάρτημα είτε καλείται να αντιμετώπιση ποινή. Αυτή η πραγματικότητα συχνά αγνοείται, ακόμα και από ορισμένους Μουσουλμάνους, οι οποίοι μιμούνται μη Ισλαμικές παραδόσεις, δίχως να συνειδητοποιούν ότι το Ισλάμ έχει ήδη ορίσει ολοκληρωμένα πλαίσια τιμής και δικαιωμάτων.

Πιο συγκεκριμένα, το Ισλάμ τιμά τη μητέρα και γενικότερα τους γονείς καθημερινά, μέσα από συγκεκριμένες εντολές που καλούν σε σεβασμό, αγάπη και φροντίδα. Ο Αλλάχ λέει στο Κοράνι:

Ο Κύριος σου έχει θεσπίσει να μη λατρεύετε παρά μόνο Εκείνον και στους γονείς σας οφείλεται να είστε ευγενικοί. Αν ο ένας ή και οι δύο τους φθάσουν τη μεγάλη ηλικία κατά τη ζωή σου, μην πεις σ’ αυτούς λέξη στενοχώριας (μην είστε απότομοι) κι ούτε να τους αποδιώχνεις, αλλά ν’ απευθύνεσαι σ’ αυτούς με λόγια σεβασμού.  Και χαμήλωσε σ’ αυτούς τη φτερούγα της ταπεινοφροσύνης και να πεις: «Κύριε μου! Ευσπλαχνίσου τους (γονείς μου) καθώς μ’ έχουν αναθρέψει (με αγάπη) στην παιδική μου ηλικία».» {Κοράνι 17:22-24}

«Και συστήσαμε στον άνθρωπο την καλομεταχείριση στους γονείς. Η μητέρα του τον σήκωσε με πόνο και τον γέννησε με δυσκολία» {Κοράνι 46:15}

Ένας άνδρας επισκέφτηκε τον Απόστολο του Αλλάχ και είπε: «Απόστολε του Αλλάχ. Ποιος κατέχει το (μεγαλύτερο) δικαίωμα για να τον συντροφεύω; Ο Προφήτης είπε: «Η μητέρα σου». Ο άνδρας είπε: «Έπειτα ποιος;». Ο Προφήτης είπε: «Η μητέρα σου». Ο άνδρας είπε: «Έπειτα ποιος;». Ο Προφήτης είπε: «Η μητέρα σου». Για τέταρτη φορά ρώτησε πάλι ο άνδρας: «Έπειτα ποιος;». Ο Προφήτης είπε: «Ο πατέρας σου». {Μπουχάρι, νο. 5971}

Ο Αμπου Νταρντά αναφέρει: «Ο Προφήτης صلى الله عليه و سلم είπε: Ο πατέρας είναι η μεσαία πύλη του Παραδείσου, γιαυτο ασφαλίστε αυτήν την πύλη, η χάστε την (ειδάλλως θα χαθεί)» {Τιρμιδί, νο.1900}

Το Ισλάμ επίσης δίνει ιδιαίτερη αξία στο παιδί, διασφαλίζοντας την ανατροφή του με αγάπη, προστασία και ισλαμική εκπαίδευση. Ο Προφήτης Μουχάμαντ (صلى الله عليه وسلم) είπε:

«Όποιος έχει τρεις κόρες και τις φροντίζει, είναι ελεήμων προς αυτές και τις ντύνει, τότε ο Παράδεισος είναι απαραίτητος γι’ αυτόν.» (Μούσναντ Άχμαντ, 14247).

Ο Ύψιστος λέει: «Ω εσείς που πιστεύετε. Προφυλάξτε τον εαυτό σας και τις οικογένειες σας από την Φωτιά (της Κόλασης)» {Κοράνι 66:6}

Παρομοίως, το Ισλάμ τιμά τη γυναίκα καθημερινά, εξασφαλίζοντας τη φροντίδα, την προστασία και την οικονομική της ασφάλεια. Ο Ύψιστος λέει:

«Και οι γυναίκες έχουν δικαιώματα από τους συζύγους τους, όπως δικαιώματα έχουν και οι σύζυγοι από αυτές» {2:228}

Ο Προφήτης (صلى الله عليه وسلم) είπε: «Οι καλύτεροι από εσάς είναι αυτοί που είναι οι καλύτεροι στη συμπεριφορά προς τις γυναίκες τους, και εγώ είμαι ο καλύτερος στη συμπεριφορά προς τις γυναίκες μου» {Τιρμιδί, 3895}

Ακόμα και στην ερωτική ζωή, το Ισλάμ προσεγγίζει τις σχέσεις του ανδρογύνου με σεβασμό και ισορροπία, καθιστώντας την ικανοποίηση και των δύο συζύγων ως αναγκαία. Ο Προφήτης (صلى الله عليه وسلم) είπε:

«Και στην σεξουαλική επαφή (με τις γυναίκες σας) υπάρχει ανταμοιβή (ελεημοσύνης). Τον ρώτησαν: «Απόστολε του Αλλάχ, όταν κάποιος από εμάς ικανοποιεί την ερωτική του επιθυμία θα έχει ανταμοιβή (από τον Αλλάχ) γιαυτό; Ο Προφήτης απάντησε: Μήπως δεν βλέπεις ότι αν το έκανες με παράνομο τρόπο (μοιχεία, πορνεία, κτλ) θα υπήρχε τιμωρία; Γιαυτο όποιος το κάνει με τον νόμιμο τρόπο (με την σύζυγο) θα ανταμειφτεί» {Μούσλιμ, νο 720}

Είναι φανερό ότι η διαφορά ανάμεσα στο Ισλάμ και τη δυτική προσέγγιση ως προς την τιμή και τη φροντίδα σημαντικών προσώπων και περιστάσεων είναι θεμελιώδης. Ενώ η Δύση καταφεύγει σε επιφανειακές, εορταστικές εκδηλώσεις για να καλύψει την απουσία καθημερινής δέσμευσης, το Ισλάμ θεμελιώνει έναν τρόπο ζωής όπου η τιμή και η φροντίδα δεν είναι προαιρετικές, αλλά αναπόσπαστο κομμάτι της πίστης και των πράξεων του ατόμου. Αυτή η διαφορά δεν είναι τυχαία, αλλά απορρέει από την ίδια τη σοφία του Ισλάμ, που στοχεύει στην ολιστική ευημερία του ανθρώπου και της κοινωνίας.

Η κατανόηση αυτής της διαφοράς είναι κρίσιμη, ειδικά για τους Μουσουλμάνους που επηρεάζονται από τις δυτικές πολιτιστικές πρακτικές. Αντί να μιμούνται έθιμα που στερούνται ουσίας, καλούνται να επιστρέψουν στις ρίζες της θρησκείας τους, όπου η αληθινή τιμή και η αγάπη δεν περιορίζονται σε μια ημερομηνία, αλλά αποτελούν μια καθημερινή δέσμευση προς τον Αλλάχ και τους ανθρώπους γύρω τους.