Σέρβος Ορθόδοξος ιερέας βίασε και εξανάγκασε 16χρονη Μουσουλμάνα να βαφτιστεί

Αποκαλύψεις σχετικά με τις σεξουαλικές κακοποιήσεις από τον επίσκοπο της Τούζλα  – πνευματικού πατέρα των Κάρατζιτς και Μλάντιτς – έχουν σύρει τη Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία μέσα από ένα από τα σημαντικότερα σκάνδαλα των τελευταίων ετών χάρη στις μαρτυρίες των θυμάτων και την ανασυγκρότηση από το Βόσνιο δημοσιογράφο που ήταν σε θέση να αποκτήσει πρόσβαση στα αρχεία των καταθέσεων των μαρτύρων.

Στην επιστολή του από τον Οκτώβριο του 2012, ο Πατριάρχης της Ορθόδοξης Εκκλησίας αποφάσισε να απευθυνθεί απευθείας στον πρωθυπουργό, Ίβιτσα Ντάτσιτς. Στην επιστολή του, ο Ειρηναίος εξέφρασε την ανησυχία του για την «ηθική εικόνα» του Βελιγραδίου και της Σερβίας, «του χριστιανικού μακραίωνου πολιτισμού μας και την αξιοπρέπεια των οικογενειών μας, ως το θεμελιώδες κομμάτι της ανθρωπότητας». ‘Σας γράφω σε όλους εσάς εκ μέρους της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και των οπαδών της – πρόσθεσε – Οι αρχές πρέπει να αναλάβουν άμεση δράση για να φέρουν αυτό το σκάνδαλο σε ένα τέλος’.

Ο Ειρηναίος, όμως, δεν αναφερόταν στις περιπτώσεις παιδοφιλίας που αναφέρθηκαν από το καλοκαίρι του 2012 και οι οποίες είχαν αρχίσει να ανησυχούν την κοινή γνώμη. Αντίθετα, ήταν σοκαρισμένος δείχνοντας με το δάχτυλο το Gay Pride του Βελιγραδίου. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ο Ειρηναίος αγνόησε την είδηση ​​η οποία, παρ ‘όλες τις προσπάθειες συγκάλυψης, θα ήταν, κατά τους επόμενους μήνες, τόσο σημαντική όσο να τινάξει ολόκληρη την εκκλησιαστική δομή στη Σερβία και τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Πριν από μια ειδική επιτροπή με επικεφαλής τον επίσκοπο του Νίκσιτς, την Αρχιεπισκοπή, μοναχούς, ιεροσπουδαστές και άλλους θρησκευτικούς ανθρώπους, άρχισαν να αποκαλύπτουν τις σεξουαλικές κακοποιήσεις που διεξάγονταν από τον επίσκοπο του Ζβορνικίου και Τούζλας, Λιούμπομιρ Κατσαβέντα. Οι κακοποιήσεις κράτησαν δεκαετίες.

«O Κατσαβέντα μου ζήτησε να του φέρω παιδιά ηλικίας 10 ετών»

Ο πρώτος που μίλησε για ότι συνέβη ήταν o Μπόγιαν Γιοβάνοβιτς, ένας πρώην ιερέας που υπηρετούσε στην επισκοπή του Κατσαβέντα, προτού αποστασιοποιηθεί από τον εκκλησιαστικό κόσμο μια για πάντα .

Ο επίσκοπος της Τούζλα δεν αποτελεί δευτερεύων χαρακτήρα μεταξύ των εκκλησιαστικών αρχών των Ορθοδόξων. Του έχει ασκηθεί σκληρή κριτική στο παρελθόν και λόγω της συμπεριφοράς του κατά τη διάρκεια του πολέμου. Γεννήθηκε το 1938 στο Σεράγεβο, ο Λιούμπομιρ Κατσαβέντα ήταν ο πνευματικός οδηγός για τους Ράτκο Μλάντιτς και Ράντοβαν Κάρατζιτς. Αυτό μπορεί να φανεί σε πολλά βίντεο, μετά την πτώση της Σρεμπρένιτσα, καθώς ο ίδιος επιθυμεί την εθνοκάθαρση της περιοχής που κατακτήθηκε από τη Σερβική πολιτοφυλακή. Η προσωπικότητά του δεν βγαίνει εντελώς αμόλυντη από τα χρόνια του πολέμου: το 2009, ο σύλλογος Žena-Žrtva Rata (γυναίκες-θύματα του πολέμου) συγκέντρωσε τη μαρτυρία ενός 16-χρονου κοριτσιού, Μουσουλμάνας από το Ντομπόι που κατηγορεί τον Κατσαβέντα για το βιασμό της, αφού πριν την ανάγκασε να βαφτιστεί.

Ο Γιοβάνοβιτς συναντήθηκε με τον Κατσαβέντα για πρώτη φορά το 1998. Όλα φαίνονταν φυσιολογικά στην αρχή, παρόλο που σύντομα συνειδητοποίησε τι είδους φίλους και επιχειρήσεις αυτή η «παρέα των παιδεραστών και ο αρχηγός τους», όπως τους χαρακτήρισε, είχε. Αυτός ο πρώην άνδρας της εκκλησίας αργότερα παραδέχτηκε οτι είχε συμμετάσχει στα «συμπόσια» που διοργανώθηκαν από τον επίσκοπο, μαζί με πολλούς επιχειρηματίες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο Κατσαβέντα λέγεται ότι του ζήτησε να φέρει νέα θύματα. Σύμφωνα με τις καταθέσεις, ο ίδιος ζήτησε ιδιαίτερα παιδιά ηλικίας 10 ετών.

Αφότου έγινε ένας από τους διακόνους στην υπηρεσία του επισκόπου, ο Γιοβάνοβιτς αποκάλυψε ότι ο ίδιος βιάστηκε επανειλημμένα μετά την άφιξή του στη Μπιελίνα και αφού μεταφέρθηκε στο μοναστήρι του Καονά, στη Σερβία. «Δεν ήξερα τι να κάνω», παραδέχτηκε το 2011 στο Ράδιο Σεράγεβο. «Εγώ δεν θα μπορούσα να αφήσω το μοναστήρι και να πάω πίσω στο σπίτι σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Αλλά δεν μπορούσα να πάω ούτε στην αστυνομία: κανείς δεν θα πίστευε τις κατηγορίες μου ως αληθινές».

Οι πρώτες καταγγελίες του Μπόγιαν καταγγέλθηκαν πριν από 12 χρόνια: ένας νεαρός ιεροσπουδαστής, ο Μίλιτς Μπλαζάνοβιτς, μόλις είχε βρεθεί νεκρός υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, στο μοναστήρι του Παπράτς, αφού απέρριψε το φλερτάρισμα του Κατσαβέντα. Αυτές οι πρώτες κατηγορίες αποσύρθηκαν σχεδόν αμέσως: «Απείλησαν να με σκοτώσουν», δήλωσε ο Γιοβάνοβιτς. «Με ανάγκασαν να αποσύρω τα πάντα, με μια επιστολή όπου δήλωσαν ότι οι κατηγορίες ήταν μόνο ο καρπός της αρρωστημένης φαντασίας μου».

Τα πράγματα άλλαξαν το 2010, όταν ο Ντέγιαν Νεστορόβιτς, ένας διάσημος Σέρβος στρίπερ, τράβηξε μια εικόνα στην εταιρεία του Κατσαβέντα στην Επισκοπική εκκλησία της Μπιελίνα. Η εικόνα αμέσως δημοσιοποιήθηκε και δημιούργησε μεγάλη αναταραχή και ο Νεστόροβιτς παραδέχτηκε ότι είχε προσωπικές σχέσεις με τον επίσκοπο. Σε αντάλλαγμα για τη σιωπή του, δόθηκαν στο νεαρό άνδρα 50.000 ευρώ για να παραστεί σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο στη Ρώμη.

Η έρευνα της Συνόδου, η αποχώρηση Κατσαβέντα

Σε εκείνο το σημείο, η κατάσταση απαιτούσε το σπάσιμο της σιωπής και ο Μπόγιαν το εκμεταλλεύτηκε αυτό. «Γνώρισα τον Μπόγιαν πριν από μερικά χρόνια», λέει ο  Βουκ Μπατσάνοβιτς  στο Osservatorio Balcani e Caucaso. Είναι δημοσιογράφος για το Σεράγεβο στην εφημερίδα «Ντάνι» και για δύο χρόνια προσπαθεί να συνεχίσει την έρευνα για τα σκάνδαλα των μητροπόλεων της Τούζλα και Ζβορνικίου. «Εκείνη την εποχή, όμως, δεν ήταν έτοιμος να αποκαλύψει όλα όσα ήξερε. Τα πράγματα έχουν αλλάξει τα τελευταία δύο χρόνια: όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν αρχίσει να σπάνε τη σιωπή τους γύρω από τις περιπτώσεις παιδοφιλίας και σεξουαλικής κακοποίησης που τους αφορούν. Ακόμη και η οικογένεια του Μπλαζάνοβιτς, ο οποίος είχε μείνει σιωπηλός για πάνω από δέκα χρόνια, αποφάσισε να προσφύγει στη δικαιοσύνη. Χωρίς ίχνος αμφιβολίας, αυτό είναι το πιο σοβαρό σκάνδαλο στην ιστορία της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο ίδιος ο Πατριάρχης Ειρηναίος είχε επίγνωση των εγκλημάτων Κατσαβέντα και οι φήμες πήγαν γύρω από την Τούζλα και στις επισκοπές του Ζβορνικίου. Πράγματι, συνήθως οι ιερείς που υπηρετούσαν εκεί δεν μεταφέρθηκαν. Φοβήθηκαν ότι τα ίδια σκάνδαλα μπορούσαν να επαναληφθούν αλλού».

Το καλοκαίρι του 2012, η ​​Σύνοδος της Ορθόδοξης Εκκλησίας αποφάσισε να ξεκινήσει επίσημη έρευνα, ζητώντας από τον επίσκοπο της Αρχιεπισκοπής του Νίκσιτς να κάνει τις ανακρίσεις. Η εφημερίδα Ντάνι ήταν σε θέση να έχει πρόσβαση στα αρχεία των καταθέσεων των μαρτύρων και άρχισε να τα δημοσιεύει εβδομαδιαία. «Δεν είναι εύκολο να ρίξεις φως σε αυτή την υπόθεση», παραδέχεται ο Μπατσάνοβιτς, «σχεδόν όλοι οι μάρτυρες φοβούνται για τη ζωή τους και πρέπει να παραμείνουν ανώνυμοι».

Αντιμέτωποι με αυτό που φαινόταν καταστροφικό, η Σύνοδος αποφάσισε να πάρει τα μέτρα της με την πιο κλασική λύση: να ζητήσει την απόσυρση του Κατσαβέντα για «λόγους υγείας». Για τον Γιουσούφ Τρμπιτς, δημοσιογράφο και πρόεδρο της πολιτιστικής κοινότητας Preporod (Αναγέννηση) της Μπιελίνα στη Βοσνία, αυτό είναι ενθαρρυντικό, αν και είναι εξαιρετικά απίθανο ότι θα εφαρμοστούν αυστηρότερες κυρώσεις. «Για εμάς τους Βόσνιους, ο επίσκοπος Κατσαβέντα ενσωματώνει όλη την σαπίλα από τα τελευταία 20 χρόνια», είπε στη Ντότσε Βέλλε. «Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όλα τα φοβερά πράγματα που συνέβησαν σε αυτήν την περιοχή κατά τη διάρκεια του πολέμου συνδέονται με το όνομά του. Τέλος οι συμπεριφορές του αρχίζουν να είναι γνωστές στο κοινό». Καταλήγει στο συμπέρασμα, «Ωστόσο, είναι απαράδεκτο να σκεφτεί κανείς ότι πιθανώς δεν θα οδηγηθεί στη δικαιοσύνη για τα εγκλήματά του».

Πηγή: balcanicaucaso.org

Επιμέλεια: Σαφίγια