Η ανιστορική χρήση των Βερβερικών πολέμων και το Δυτικό παράδοξο

Οι Βερβερικοί πόλεμοι είναι μια πολύ σύγχρονη πολεμική περίοδος στη Δύση, συγκεκριμένα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ισλαμόφοβοι και ρατσιστές, όπως άτομα σαν τον Christopher Hitchens διέδωσαν την ιδέα ότι ο σημερινός «Πόλεμος κατά της Τρομοκρατίας» είναι απλά η πιο πρόσφατη εκδήλωση μια μακράς, συνεχούς και αδιάσπαστης ιστορίας των συγκρούσεων των Ηνωμένων Πολιτειών κατά του Ισλάμ ή της λεγόμενης «ισλαμικής τρομοκρατίας» για να χρησιμοποιήσουμε τη γλώσσα τους. Σύμφωνα με τα λεγόμενά τους οι επιτιθέμενοι ήταν πάντα Μουσουλμάνοι, οδηγούμενοι από το ισλαμικό δόγμα και από μια ώθηση για να καταλάβουν τη Δύση.

Η ανιστορική χρήση των Βερβερικών πολέμων αποτυγχάνει να λογοδοτήσει για τις αποχρώσεις της χρονικής περιόδου και τα κίνητρα της Μπαρμπαριάς  και άλλων κρατών στη Μεσόγειο Θάλασσα. Το ακόλουθο απόσπασμα από το «Οι πόλεμοι του Βερβερίνων πειρατών: στις ακτές της Τρίπολης: Η άνοδος του Ναυτικού των ΗΠΑ και πεζοναυτών» κριτικάρει τις στρεβλώσεις των ισλαμοφοβικών προπαγανδιστών που επιδιώκουν να ικανοποιήσουν τη σύγχρονη πολιτική τους ατζέντα, δηλαδή ατέλειωτους πολέμους με Μουσουλμανικές χώρες.

«…Ακόμα και όταν έλαμψε φως σε αυτή τη ξεχασμένη περίοδο, η πραγματικότητα είναι ότι μερικές φορές διαστρεβλώθηκε από εκείνους που επιδιώκουν να ικανοποιήσουν μια πολιτική ατζέντα και όχι να καθορίσουν ένα ιστορικό γεγονός. Σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτό το πιο προφανές σε σχέση με το ρόλο – ή έλλειψη επ ‘αυτού – που διαδραματίζει η θρησκεία στους πολέμους της Αμερικής κατά των κρατών της Βαρβαρίας. Παρά τους πολλούς παραλληλισμούς που συνδέουν πρόσφατα αυτές τις συγκρούσεις και αυτών μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της αλ-Κάιντα, το ιστορικό αρχείο δεν προσφέρεται για σύγκριση. Εν ολίγοις, οι Βερβερικοί πόλεμοι, δεν αποτελούν, όπως τουλάχιστον ένας συγγραφέας υποστηρίζει, «πρώτο πόλεμο της Αμερικής κατά της τρομοκρατίας». Η Αμερική δε θεώρησε τον εαυτό της σε πόλεμο με τους τρομοκράτες, όμως ορίζεται, και ενώ η πειρατεία ήταν ξεκάθαρα μια μάστιγα για το Αμερικανικό εμπόριο, ότι το θρησκευτικό στοιχείο στους πολέμους περιοριζόταν στην αντίληψη των Βερβερικών κρατών ότι οι Χριστιανοί είναι άπιστοι και κατώτεροι από τους Μουσουλμάνους. Αναγνωρίζοντας αυτό, δεν πρέπει κανείς να αγνοήσει το γεγονός, ότι αντίθετα, οι Χριστιανοί αισθάνθηκαν ανώτεροι, ηθικά και θεολογικά μιλώντας ενάντια στους Μουσουλμάνους αντιπάλους τους, όπως προκύπτει από τη σύγχρονη λογοτεχνία.

Ωστόσο, όσο και αν οι δύο πλευρές καταδίκασαν την άλλη ως αποκλίνοντες από την αληθινή πίστη, δεν τόνισαν τις διαφορές της θρησκείας περισσότερο από μια γενική άποψη – πολύ λιγότερο τις υποστήριξαν ως κίνητρο για τον πόλεμο. Τα κράτη των Βερβερίνων δεν ήταν θεοκρατικά με Μουσουλμάνους κληρικούς που έλεγχαν τους μοχλούς της εξουσίας. Δεν υπήρχε τζιχάντ, εκτός αν η ανάδευση του θρησκευτικού μίσους εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των εξουσιών που ρίχτηκαν στο κέρδος. Ούτε οι Ηνωμένες Πολιτείες, είχαν ιδρύσει, βάσει του διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους, οποιαδήποτε θρησκευτική ατζέντα να ακολουθήσουν. Επίσης, αναζήτησαν το κέρδος αλλά με τη μορφή του ελεύθερου εμπορίου και όχι πειρατείας.

Εάν ένας βαθμός υποκρισίας σέρνεται στη συζήτηση για τα κίνητρα πίσω από τους πολέμους της Αμερικής κατά των Βερβερίνων κρατών, δεν είναι τίποτα περισσότερο από ό, τι σε σχέση με το θέμα της λευκής δουλείας. Σαφώς και ηθικά κατακριτέο το γεγονός ότι υποδουλώθηκαν Χριστιανοί από τους Μουσουλμάνους, αλλά δεν είναι πιο δυσάρεστο από την Δυτική πρακτική της υποδούλωσης μαύρων Αφρικανών. Οι σκλάβοι στους Αμερικανικούς οικισμούς δεν είχαν σχεδόν καμία προοπτική στην ενδεχόμενη αποδέσμευση (γνωστή ως απελευθέρωση – οι Μουσουλμάνοι τους απελευθέρωναν ): στερήθηκαν την ιθαγένεια, η κατώτερη κατάστασή τους δεν αναγνωρίστηκε, επίσης, υπέστη άρνηση η προσφυγή στο δικαστικό σύστημα για να αμφισβητηθεί η νομική βάση που τους κατηγοριοποιούσε ως περιουσία και όχι ως ανθρώπους. Ούτε η κοινή χριστιανική πίστη – ερμηνεύοντάς τη διαφορετικά από σκλάβους και σκλάβο-ιδιοκτήτες – τους προστάτευσε από τη δουλεία.

Αντιθέτως, τα Βερβερικά κράτη όχι μόνο απαγόρευαν να υποδουλωθούν ομόθρησκοι, αλλά είχαν έννομο συμφέρον για την απελευθέρωση δούλων, η ελευθερία ερχόταν στην τιμή των λύτρων, για τους σκοπούς τους οποίους οι αιχμάλωτοι είχαν ληφθεί εξαρχής. Αν, εν αναμονή της απελευθέρωσής τους, οι λευκοί σκλάβοι στην κατοχή των Βερβερικών κρατών είχαν τεθεί σε σκληρή εργασία, κακή διατροφή, και υποβλήθηκαν σε κακομεταχείριση, το ίδιο ίσχυε και για τους σκλάβους στη Νότια Καρολίνα στη Τζαμάικα – η διαφορά είναι ότι, ενώ οι λευκοί σκλάβοι στη Βόρεια Αφρική είχαν ελπίδα για την απελευθέρωσης τους, το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί για τους μαύρους στη Βόρεια Αμερική. Είναι σημαντικό, εξάλλου, να συγκρίνουμε το μέγεθος της δουλείας όπως εφαρμόζεται, για παράδειγμα, στις Ηνωμένες Πολιτείες από τη μία πλευρά και στο Αλγέρι από την άλλη. Ενώ το 1790 υπήρχαν περίπου 700.000 σκλάβοι στην Αμερική, υπήρχαν μόνο 3.000 στο Αλγέρι. Ακόμη και ένα αθροιστικό σύνολο για ολόκληρη τη Βόρεια Αφρική δεν θα πλησίαζε καν την κλίμακα της δουλείας όπως διεξήχθη στις Ηνωμένες Πολιτείες, για να μην αναφέρουμε τις Δυτικές Ινδίες και άλλα μέρη του Νέου Κόσμου (μη Μουσουλμάνοι). Οι Δυτικές δυνάμεις που βρίσκονται στην ακτή του Ατλαντικού, από τους οποίους πρακτικά όλοι τους άσκησαν δουλεία, φυσικά, δεν αναγνωρίζουν αυτό το προφανές παράδοξο… «

Πηγή: The Wars of the Barbary Pirates, Gregory Fremont – Barnes, σελ. 88 [μετ. Σαφίγια για το ahmadeldin.blog]