ΙΣΙΣ, Σαλαφισμός και Σαουδική Αραβία

Καθώς η ΙΣΙΣ συνεχίζει να μεγαλώνει, πολλοί σχολιαστές παρουσιάζουν την Σαουδική Αραβία ως την πηγή των τρομοκρατών  και οι περισσότεροι υποθέτουν ότι η Αμερική είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να τους σταματήσει. Και οι δύο αυτοί ισχυρισμοί είναι αναληθείς.

Η Σαουδική Αραβία όχι μόνο δεν είναι η πηγή της ΙΣΙΣ, αλλά είναι ο πρωταρχικός εχθρός των τρομοκρατών.

Ο κεντρικός στόχος της ΙΣΙΣ είναι να αποκατασταθεί το χαλιφάτο (μια ισλαμική αυτοκρατορία με επικεφαλή έναν ανώτατο Μουσουλμάνο ηγέτη), και επειδή η Σαουδική Αραβία είναι το επίκεντρο του Ισλάμ και ο φύλακας των δυο Ιερών Τζαμιών, στη Μέκκα και Μεδίνα, ο δρόμος της ΙΣΙΣ προς το χαλιφάτο περνά μέσα από το βασίλειο και την μοναρχία του.

Η ΙΣΙΣ έχει ήδη ξεκινήσει μια καμπάνια ενάντια στη Σαουδική Αραβία ονόματι «κάντιμουν» ή «ερχόμαστε» να κατακτήσουμε την χώρα. Η Σαουδική Αραβία έχει βάλει το συγκεκριμένο γκρουπ στην λίστα των τρομοκρατών, δηλώνοντας οτι η χρηματοδότηση στην ΙΣΙΣ είναι έγκλημα με αυστηρές ποινές και ότι συνέλαβαν υποστηρικτές της ΙΣΙΣ τους τελευταίους μήνες.

Η ΙΣΙΣ δεν εμφανίστηκε απο την Σαουδική Αραβία αλλά απο το μεταπολεμικό Ιράκ, τα απομεινάρια του Σαντάμ Χουσείν, τα ανώτερα αξιωματικά σώματα και τα τοπικά υποστηρικτικά δίκτυα στο Ιράκ και στη Συρία. Αυτό έδωσε την δυνατότητα στην ΙΣΙΣ να καταλάβει τεράστιες εκτάσεις γης σε αυτές τις δυο χώρες και να αδράξει πολύτιμα οικονομικά στοιχεία, πλούτο και ενέργεια. Έτσι απέκτησε οικονομική αυτάρκεια. Τώρα κυνηγάνε τα πλούτη της Σαουδικής Αραβίας.

Ο πλούτος και τα τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου του βασιλείου πάντα ήταν στο στόχαστρο της Αλ-Κάιντα όπως είναι τώρα και στης ΙΣΙΣ. Και την ίδια στιγμή που Αλ Κάιντα και ΙΣΙΣ επιθυμούσαν τον πλούτο της Σ. Αραβίας, ταυτόχρονα απεχθανόντουσαν, υποκριτικά, την ανάπτυξη της θεωρώντας ότι «απομακρύνθηκε» από την Ισλαμική παράδοση.

Όμως αρκετοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι η Σαουδική Αραβία κρύβεται πίσω από την ΙΣΙΣ. Γιατί;

Ο ισχυρισμός οτι η Σαουδική Αραβία δημιούργησε την ΙΣΙΣ έχει να κάνει με την πεποίθηση ότι και οι δυο πράττουν μια «έκδοση» του Ισλάμ, ονόματι Σαλαφισμός (λανθασμένα γνωστή στην Δύση ως «Ουαχαμπισμός»). Ενώ είναι αλήθεια ότι το βασίλειο ενστερνίζεται τον Σαλαφισμό, ο ισχυρισμός της ΙΣΙΣ ότι είναι Σαλαφιστές δεν έχει καμία βάση. Ο Σαλαφισμός βασίζεται στη λέξη «Σάλαφ» ή «στους προγόνους (ενάρετους προκατόχους)», συγκεκριμένα αναφέρεται στην μεθοδολογία τήρησης του Ισλάμ από τους πρώτους Μουσουλμάνους οπαδούς, των τριών πρώτων γενεών της θρησκείας του Προφήτη Μουχάμαντ (ειρήνη και ευλογία σε αυτόν).

Οι Σαλαφιστές πιστεύουν οτι το Ισλάμ πρέπει να πράττεται σύμφωνα με τις επιταγές εκείνων των προγόνων. Διάφορες ερμηνείες σχετικά με αυτές τις επιταγές έχουν προκύψει, με την πάροδο του χρόνου, οδηγώντας σε 4 σχολές σκέψης νομολογίας (και όχι δογματικής η θεολογίας) για το Σουννιτικό Ισλάμ. Οι εμπνευστές αυτών των Σχολών ήταν οι Αμπού Χανίφα, Μάλικ, Αλ-Σάφι’ι, και Ίμπν Χάνμπαλ.

Η ΙΣΙΣ ακολουθεί μια ιδεολογία που είναι η συνέχιση μιας αίρεσης γνωστή και ως «Χαριτζίτες», ή ως εκείνοι που «παρέκκλιναν» από την Μουσουλμανική κοινότητα κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του χαλίφη Αλί του 4ου (τον οποίο και δολοφόνησαν). Οι Χαριτζίτες πιστεύουν οτι οποιοσδήποτε διαφωνεί μαζί τους πρέπει να δολοφονείται ως άπιστος (τακφίρ), εξορθολογώντας καταυτόν τον τρόπο τις μαζικές δολοφονίες εναντίον πολιτών, συμπεριλαμβανομένων γυναικών και παιδιών (ίστι’ράντ), πράττουν μια ακραία μορφή ιεράς εξέτασης για να εξετάσουν την πίστη του αντιπάλου τους (ιμτιχάν).

Αυτές ακριβώς οι αντιλήψεις κάνουν την ιδεολογία της ΙΣΙΣ το ακριβώς αντίθετο απο τον (Σαουδικό) Σαλαφισμό. Ο Σαλαφισμός που εφαρμόζεται στα δικαστήρια της Σαουδικής Αραβίας και στα θρησκευτικά ιδρύματα διατυπώθηκε από τον Μουσουλμάνο λόγιο Άχμαντ ίμπν Χάνμπαλ ο οποίος είναι ένας από τους κορυφαίους Μουσουλμάνους νομολόγους του 9ου αιώνα. Οι νομολογίες του Ίμπν Χάνμπαλ στέκονται σταθερά ενάντια στις εξεγέρσεις, στις δολοφονίες και στην βίαιη αλλαγή θρησκεύματος.

Ένα από τα πιο γνωστά λεγόμενα του Ίμπν Χάνμπαλ χαρακτηρίζουν την τρέχουσα θεολογία της Σαουδικής Αραβίας: «Η δόξα ανήκει στον Αλλάχ. Αιματοχυσία! Αιματοχυσία! Δεν συναινώ, ούτε το απαιτώ. Το να τηρείται υπομονή στην κατάσταση μας είναι καλύτερο από την εξέγερση που προκαλεί την αιματοχυσία»

Η ΙΣΙΣ αποτελεί μια και μοναδική απειλή: Είναι ένα κίνημα που διψά για αίμα και μπορεί να βρει δυσαρεστημένους, με έλλειψη θεολογικής-Ισλαμικής παιδείας, αμαθείς νεαρούς, στρατολογώντας άνδρες και γυναίκες ανάμεσα σε 1.3 δισεκατομμύρια Σουννίτες στον κόσμο. Δεν αντιμετωπίζει τους αριθμητικούς περιορισμούς των τρομοκρατικών ομάδων όπως η Χεζμπολλάχ ή χώρες σαν το Ιράν των οποίων οι ιδεολογίες απευθύνονται μόνο στις μικρότερες κοινότητες των Σιιτών. Με τέτοιες τεράστιες δυνατότητες ανάπτυξης, η ΙΣΙΣ πρέπει να ηττηθεί τώρα.

Η Σαουδική Αραβία είναι η μόνη δύναμη της περιοχής που με ικανότητα και νομιμότητα μπορεί να ρίξει την ΙΣΙΣ. Έχει καταπολεμήσει αποτελεσματικά την Αλ-Κάιντα στο εσωτερικό της. Η Σαουδική κυβέρνηση, με την εμπειρία της στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την ΙΣΙΣ, που άλλωστε πρόκειται για μια οργάνωση που ευθυγραμμίζεται ιδεολογικά με την Αλ-Κάιντα. Το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας έχει συντάξει ένα εντυπωσιακό πρόγραμμα αντιτρομοκρατίας. Οι αντιτρομοκρατικές τους στρατηγικές θεωρούνται από τις πιο εξελιγμένες και αποτελεσματικές στον κόσμο.

Το σημαντικότερο είναι ότι η Σαουδική αρχηγεία έχει μια θρησκευτική αξιοπιστία και νομιμότητα (λόγω Σαλαφισμού), που την κάνει μακράν πιο αποτελεσματική από άλλες κυβερνήσεις στην απονομιμοποίηση της εγκληματικής τρομοκρατικής ιδεολογίας της ΙΣΙΣ. Το μήνυμα που στάλθηκε στον Μουσουλμανικό και Αραβικό κόσμο είναι οτι η Σαουδική Αραβία βλέπει την ΙΣΙΣ ριζικά διαφορετικά – και είναι προτιμότερο έτσι – με σύγκριση την ΗΠΑ, ειδικά μετά τα πρόσφατα καταστροφικά ρεκόρ των Αμερικανών στη Μέση Ανατολή.

Όταν η ΙΣΙΣ πρωτοεμφανίστηκε στη Συρία το 2011, η Σαουδική Αραβία προσπάθησε να κινητοποιήσει υποστήριξη για την μετριοπαθή Συριακή αντιπολίτευση ενάντια  στο δολοφονικό καθεστώς του Μπασάρ αλ- Άσαντ (Ο Άσαντ τώρα συνεργάζεται με Σιίτες τρομοκράτες, για παράδειγμα την Χεζμπολλάχ). Αλλά ο κόσμος απέτυχε να ακούσει. Το καλοκαίρι του 2014, ο τότε βασιλιάς Αμπνταλλάχ της Σαουδικής Αραβίας είχε τονίσει οτι η ΙΣΙΣ δεν είναι μόνο απειλή για την Μέση Ανατολή, αλλά και για την Ευρώπη και την Αμερική.

Η διεθνή κοινότητα καλείται να σχηματίσει μια στερεά συμμαχία με την Σαουδική Αραβία για να επαναφέρει την ΙΣΙΣ στην απόλυτη ανυπαρξία ενώ την ίδια ώρα πρέπει να υποστηριχτεί η διαρκώς αυξανόμενη εκστρατεία του βασιλείου να απονομιμοποιήσει την ΙΣΙΣ στα μάτια του ευρύτερου Σουννιτικού κόσμου προκειμένου να το καταστρέψει ολοκληρωτικά.

Ναουάφ Ομπάιντ: Harvard’s Belfer Center for Science and International Affairs και Σαούντ αλ Σαρχάν: King Faisal Center for Research and Islamic Studies

Πηγή: nytimes.com

Μετάφραση: Ελένη Μ. – Άισα

Επιμέλεια: Άχμαντ Ελντίν