Διάβασα το άρθρο του Δ. Δημητράκου για την «πλάνη της επαγωγής του Ισλάμ». Ακολουθούν οι παρατηρήσεις μου:
Ο αρθρογράφος από την μια αναδεικνύει την λογική πλάνη της γενίκευσης αλλά ο ίδιος γενικεύει άστοχα μεταξύ Βυζαντινών και Μουσουλμάνων. Από πού και με ποιο επιχείρημα απορρέει το συμπέρασμα ότι οι Μουσουλμάνοι πίστευαν (η πιστεύουν) στην θεϊκή προστασία/ορθότητα τους λόγω της επιτυχίας του παρελθόντος; Ποια πηγή παραθέτει ο αρθρογράφος ως απόδειξη; Καμία. Διαβάζουμε στο Κοράνι:
«Κι από τους ανθρώπους υπάρχει εκείνος που λατρεύει τον Αλλάχ σε στενό περιθώριο (πίστη αναμειγμένη με αμφιβολία). Αν του συμβεί κανένα καλό, είναι ικανοποιημένος απ’ αυτό. Αν όμως του συμβεί κανένα κακό (ως δοκιμασία) γυρνά αλλού το πρόσωπο του (εγκαταλείπει την πίστη). Με αυτόν τον τρόπο, έχασε τη ζωή του επίγειου κόσμου και του άλλου κόσμου (μεταθάνατον). Αυτή είναι μια φανερή απώλεια» {Κοράνι 22:11}
Στο Ισλάμ η νίκη δεν σημαίνει πάντα αποδοχή στα μάτια του Υψίστου όπως και η ήττα δεν σημαίνει πάντα εγκατάλειψη από Αυτόν. Πολλές φόρες η ήττα – η αποτυχία είναι μέσω δοκιμασίας για τον πιστό. Απόδειξη αποτελεί η αποτυχία στην μάχη του Ούχουντ που λειτούργησε ως νουθεσία. Ο αρθρογράφος προσπαθεί να αποδώσει στους Μουσουλμάνους μια πεποίθηση που απλά δεν έχουν.
Ο θρίαμβος των Μουσουλμάνων σταμάτησε όταν οι ίδιοι ξέχασαν τον λόγο ύπαρξης τους και τις υποχρεώσεις τους ως προς το Ισλάμ. Όταν διαφοροποιήθηκαν από την μεθοδολογία τήρησης του Ισλάμ της πρώτης Μουσουλμανικής κοινότητας, όταν έχασαν την θεολογική, δογματική και μεθοδολογική ταυτότητα τους. Ο Προφήτης είπε:
«Σύντομα τα έθνη θα μαζευτούν γύρω σας (να σας επιτεθούν) σαν να πρόκειται να γευματίσουν γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι/πιάτο.» Κάποιος είπε «Μήπως θα είναι γιατί θα είμαστε λίγοι εκείνες τις ημέρες;» Είπε «Όχι, θα είστε πολλοί σαν τον αφρό του ποταμιού (η κάτι παρόμοιο) αλλά άχρηστοι και ο Αλλάχ θα πάρει τον φόβο από την καρδιά των εχθρών σας (που είχαν για εσάς) και θα ρίξει στην καρδιά σας «Ουάχν» (αδυναμία). Κάποιος του είπε «Και τι είναι το Ουάχν Απόστολε του Αλλάχ;» Είπε: «Η αγάπη για αυτόν τον κόσμο και αντιπάθεια για τον θάνατο» [Άμπου Νταούντ, νο. 4297 – Αυθεντικό χαντίθ: Σαχίχ απο τον λόγιο Μουχάντιθ αλ-Αλμπάνι – δείτε την εξήγηση εδώ – ]
Ο τρόπος για να επιστρέψουν οι χαμένες δόξες του Ισλάμ διδάσκεται με τον πιο ξεκάθαρο και απλό τρόπο στον Μουσουλμάνο, δεν αφήνεται στην προσωπική λογική του καθένα. Η αγανάκτηση των τρομοκρατών που έχει φονική έκφραση είναι προϊόν άγνοιας της Ισλαμικής ορθόδοξης μεθοδολογίας για το πώς να κερδίσουμε πίσω τις χρυσές εποχές. Το Ισλάμ καλεί τον πιστό να κοιτάξει τα δικά του λάθη και τις δικές του προβληματικές θεωρίες χωρίς να κατηγορεί τρίτους για την μιζέρια την οποία βρίσκεται. Καλεί τον πιστό στην παιδεία και την καλλιέργεια του πνεύματος όπως ορίζεται στο Κοράνι και την Προφητική παράδοση (Σούννα). Καλεί στην κατανόηση των πηγών με βάση την πρώτη Ισλαμική κοινότητα, όχι με βάση ορθολογισμού και προσωπικών επιθυμιών η απόψεων. Γιαυτό και οι τρομοκράτες δολοφόνοι του Παρισιού θεωρούνται στην Ισλαμική δογματική ως αιρετικοί, διότι παρεκκλίνουν από την ορθόδοξη μεθοδολογία για το πώς να κερδίσουμε πίσω τις καλές μας μέρες.
Η ιστορική επαγωγή δεν είναι πηγή επιβεβαίωσης της αλήθειας του μηνύματος του Ισλάμ. Η αλήθεια του Ισλάμ επιβεβαιώνεται όχι από τις συνεχόμενες νίκες, μιας και αυτό δεν αληθεύει ιστορικά, ο Προφήτης άλλοτε έχανε άλλοτε κέρδιζε τις μάχες, αλλά η Ισλαμική αλήθεια επιβεβαιώνεται τις Ισλαμικές πηγές: Το Κοράνι και την Σούννα του Αποστόλου. Ουδέποτε η αλήθεια του Ισλάμ δεν συσχετίστηκε με τις νίκες από την πρωτορθόδοξη κοινότητα των Μουσουλμάνων. Ποτέ δεν κατανοήθηκε έτσι. Τουναντίον, όπως παρατηρεί και ο Ιμάμ Ιμπν Χάτζαρ , στην ήττα του Ούχουντ «οι συνεχόμενες νίκες πολλές φόρες προσελκύουν ψεύτικους πιστούς που σκοπό έχουν τα επίγεια. Ενώ όταν η νίκη διαδέχεται την ήττα και την ήττα διαδέχεται η νίκη τότε υπάρχει ισορροπία και καθαρή πρόθεση» Και αυτό παρουσιάζεται από τους Μουσουλμάνους λόγιους ως ένα από τα σπουδαιότερα μαθήματα που πήραν οι Μουσουλμάνοι όταν δοκιμάστηκαν με την αποτυχία στην μάχη του Ούχουντ. {Φάτχ ουλ Μπάρι, τόμος 7. σελ. 347}
Συνοψίζοντας, ο αρθρογράφος αγνοεί την ιστορία και τη θεολογία του Ισλάμ με αποτέλεσμα να μην παρουσιάζει την ορθή εικόνα των πραγμάτων. Το άρθρο φιλοσοφεί και φιλοσοφικά δεν μπορείς να προσεγγίσεις κάτι θεολογικό.
Άχμαντ Ελντίν
Άχμαντ Μ. Ελντίν 
1. Σκοπός του άρθρου μου, όπως φαίνεται και από την τελευταία φράση, δεν είναι να κριτικάρω το Ισλάμ, αλλά να δείξω την πλάνη της επαγωγής – στην οποία όλοι πέφτουμε συχνά. Άλλωστε είμαι θαυμαστής του πολιτισμού και της ιστορίας του Ισλάμ. Έχω διαβάσει κομμάτια από το Cambridge Companion to Classical Islamic Theology (Tim Winter Ed. ) που είναι κλασικό στο είδος του. Αλλά δεν είμαι γνώστης της θεολογίας του Ισλάμ.
2. Συμφωνώ στο ότι η θεολογία δεν είναι φιλοσοφία και ότι δεν μπορεί η τελευταία να μελετήσει την άλλη «απ’ έξω». Μπορεί, όμως, κάποιος να την παρατηρήσει «απ’ έξω» πολιτικά και κοινωνιολογικά. Όταν υπάρχει μια θεμελιωτική (foundational) βεβαιότητα αλήθειας που είναι το πλαίσιο της θεολογίας, είτε ισλαμικής είτε άλλης, η φιλοσοφία δεν μπορεί να την προσεγγίσει, ακριβώς διότι η αφετηρία της φιλοσοφίας είναι η αβεβαιότητα.
3. Δεν αναφέρθηκα στους Βυζαντινούς. Και δεν αναφέρθηκα στο Κοράνιο. Υποστηρίζω ότι είναι απόλυτα ανθρώπινο, ψυχολογικά, ιστορικά να βιώνει κανείς μια σειρά επιτυχιών που ήταν αδιάκοπες θεαματικές με τρόπο που, και σε περίπτωση που η πίστη του δεν είναι ολοκληρωτική, να μη γίνει. Θεωρώ ότι αυτό, αν γίνεται, είναι λογικά λάθος. Αλλά γίνεται συχνά. Μπορεί να έσφαλα νομίζοντας ότι οι Μουσουλμάνοι θεώρησαν δεδομένη την επαναλαμβανόμενη σειρά νικών. Ευχαριστώ για τη διόρθωση, αν αυτό συμβαίνει.
4. Θεωρώ πολύ θετικό ότι μπορεί να υπάρχει διάλογος γενικότερα. Ακριβώς επειδή ως φιλόσοφος δεν έχω βεβαιότητες – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχω ορισμένες πεποιθήσεις ως άνθρωπος με ιδέες και πίστη – είμαι ικανοποιημένος όταν έχω την ευκαιρία να μαθαίνω από τα λάθη μου.
Δ.Δ.
ευχαριστώ για το σχόλιο σου