Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία: Ομαδικός βιασμός, βασανιστήρια και υποδούλωση Μουσουλμάνων γυναικών

Μουσουλμάνες στην Φότσα (νοτιοανατολική Βοσνία και Ερζεγοβίνη) υποβλήθηκαν σε βάναυσο καθεστώς ομαδικών βιασμών, βασανιστηρίων και υποδούλωσης από Σερβοβόσνιους στρατιώτες, αστυνομικούς και μέλη των παραστρατιωτικών ομάδων, μετά την κατάληψη της πόλης τον Απρίλιο του 1992, σύμφωνα με ένα μεγάλο κατηγορητήριο που εκδόθηκε από το Διεθνές Δικαστήριο το οποίο ασχολείται ειδικά με σεξουαλικά αδικήματα.

Το κατηγορητήριο χρεώνει στους Dragan GAGOVIĆ, Gojko JANKOVIĆ, Janko JANJIĆ, Radomir KOVAĆ, Zoran VUKOVIĆ, Dragan ZELENOVIĆ, Dragoljub KUNARAC και Radovan STANKOVIĆ  με εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, σοβαρές παραβιάσεις των Συμβάσεων της Γενεύης και παραβιάσεις των νόμων ή θεσμών του πολέμου. Επιβεβαιώθηκαν από το δικαστή Vohrah στις 26 Ιουνίου 1996. Εντάλματα για τη σύλληψη του κατηγορουμένου εκδόθηκαν στις 26 Ιουνίου και στάλθηκαν στην Ομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και της Σερβικής Δημοκρατίας.

Το κατηγορητήριο είναι μείζονος νομικής σημασίας, καθώς είναι η πρώτη φορά που σεξουαλικές κακοποιήσεις έχουν επιμελώς διερευνηθεί για τον σκοπό της δίωξης υπό τον τίτλο των βασανιστηρίων και της υποδούλωσης ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.

Γενικοί ισχυρισμοί

Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ο δήμος της Φότσα καταλήφθηκε από τον Σερβοβόσνιο στρατό, με τη βοήθεια παραστρατιωτικών μονάδων, συμπεριλαμβανομένων μερικών από τη Σερβία και το Μαυροβούνιο, από τον Απρίλιο έως και τον Ιούλιο του 1992. Οι στρατιώτες χωρίζονται μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Ο προηγούμενος ως επί το πλείστον βρισκόταν υπό κράτηση στην Foca Kazneno-Popravni Dom (KP Dom Foca), μία από τις μεγαλύτερες φυλακές της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας.

Το KP Dom Foca είναι μία από τις πολλές εγκαταστάσεις κράτησης που αναφέρονται στο κατηγορητήριο των Karadzic και Mladic, της 25ης Ιουλίου 1995 στο πλαίσιο Κατηγοριών 1 έως 2 (γενοκτονία και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας).

Μουσουλμάνες γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι κρατούνταν σε σπίτια, διαμερίσματα και μοτέλ στην πόλη Φότσα ή σε γύρω χωριά, καθώς και σε κέντρα κράτησης μικρής και μακράς περιόδου, όπως το Buk Bijela, το Γυμνάσιο της Φότσα και το Partizan Sports Hall. Επιπλέον, πολλές γυναίκες κρατιόνταν αιχμάλωτες σε σπίτια και διαμερίσματα, τα οποία λειτουργούσαν με τον τρόπο των οίκων ανοχής, από ομάδες, κυρίως παραστρατιωτικών στρατιωτών.

Πολλές από τις γυναίκες που κρατούνται, μερικές μόλις 12 ετών, υπέφεραν απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και υποβλήθηκαν σε «ταπεινωτικές και εξευτελιστικές συνθήκες ζωής, σε βάναυσους ξυλοδαρμούς και σεξουαλικές κακοποιήσεις, συμπεριλαμβανομένων βιασμών (…)

Η κράτηση και άλλες παραβιάσεις έγιναν από τον Απρίλιο του 1992 μέχρι τον Φεβρουάριο του 1993, με την ενεργητική ή παθητική γνώση του τοπικού Αρχηγού της Αστυνομίας, Dragan GAGOVIĆ, και άλλα πρόσωπα σε θέσεις εξουσίας, ως υπο-διοικητές της στρατιωτικής αστυνομίας. Σε τουλάχιστον μία περίπτωση, ο GAGOVIĆ απάντησε σε καταγγελία σχετικά με τις συνεχιζόμενες σεξουαλικές κακοποιήσεις από τους προαναφερθέντες οι οποίοι βίασαν τη γυναίκα που διαμαρτυρήθηκε.

Μεταξύ των σκοπών των επιθέσεων ήταν να συλλέξουν πληροφορίες από τις γυναίκες σχετικά με το πού βρίσκονται οι άντρες τους και την ύπαρξη οποιασδήποτε ένοπλης αντίστασης, να τις τιμωρήσουν και να τις εκφοβίσουν ακόμα και για λόγους  που βασίζονται σε διακρίσεις.

ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ

Οι απαγγελίες κατηγορητηρίων των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν σε τουλάχιστον 14 θύματα, αναφέρθηκαν στο κατηγορητήριο με κωδικούς ονομάτων και με τα αρχικά.

Αυτές και άλλες γυναίκες υποβλήθηκαν σε σχεδόν συνεχή βιασμό και σεξουαλικές επιθέσεις, βασανιστήρια και άλλες κακοποιήσεις. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο: «Η σωματική και ψυχολογική υγεία πολλών γυναικών κρατούμενων επιδεινώθηκε σοβαρά, ως αποτέλεσμα αυτών των σεξουαλικών επιθέσεων. Μερικές από τις γυναίκες υπέστησαν πλήρη εξάντληση, κολπικές εκκρίσεις, προβλήματα της ουροδόχου κύστης και ακανόνιστες έμμηνο ρύσεις. Οι κρατούμενοι ζούσαν σε συνεχή φόβο… μερικές από τις σεξουαλικά κακοποιημένες γυναίκες παρουσίασαν αυτοκτονικές τάσεις. Άλλες έγιναν αδιάφορες ως προς το τι θα συμβεί σε αυτές και υπέφεραν από κατάθλιψη (…)

«Πολλές γυναίκες που υπέστησαν μόνιμες γυναικολογικές βλάβες εξαιτίας των σεξουαλικών κακοποιήσεων. Όλες οι γυναίκες που είχαν κακοποιηθεί σεξουαλικά υπέστησαν ψυχολογική και συναισθηματική βλάβη. Ορισμένες παραμένουν με ψυχολογικά τραύματα.»

Το βασανιστήριο ενός κοριτσιού: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ FWS-87

Ενώ όλες οι γυναίκες που αναφέρονται στο κατηγορητήριο υπέστησαν φρικτές και αδιάκοπες κακοποιήσεις, το βασανιστήριο που υπέστη το νεαρό κορίτσι που αναφέρεται στο κατηγορητήριο ως FWS-87 αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του μοντέλου των παραβιάσεων που βιώνουν αυτές οι γυναίκες.

Ήταν μόνο 15 ετών όταν συνελήφθη πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1992, ο Εισαγγελέας ισχυρίστηκε ότι η FWS-87 υποβλήθηκε σε βασανιστήρια ρουτίνας τουλάχιστον οκτώ μήνες, συμπεριλαμβανομένων ομαδικών βιασμών, και την υποδούλωση στα χέρια των κατηγορούμενων, όπως οι JANKOVIĆ, JANJIĆ, KOVAĆ, VUKOVIĆ, ZELENOVIĆ, KUNARAC και STANKOVIĆ  και αμέτρητοι άλλοι άγνωστοι στρατιώτες.

Η FWS-87 για πρώτη φορά βρέθηκε υπό κράτηση στο συγκρότημα Buk Bijela στον ποταμό Ντρίνα περίπου στις 3 Ιουλίου του 1992. Εκεί, ανακρίθηκε από τον  Dragan ZELENOVIĆ και τρεις άγνωστους στρατιώτες, καθένας από τους οποίους τη βίαζε με τη σειρά. Ένας από τους στρατιώτες έβαλε ένα πυροβόλο όπλο στο κεφάλι της, καθώς ο ίδιος την βίαζε. Η FWS-87 υπέστη έντονο πόνο κατά τη διάρκεια της επίθεσης, που ακολουθήθηκε από βαριά κολπική αιμορραγία.

Μεταξύ 3 και 13 Ιουλίου του 1992, η FWS-87, μαζί με τουλάχιστον 72 άλλους Μουσουλμάνους κατοίκους της Φότσα, μεταφέρθηκαν στο Γυμνάσιο της Φότσα.  Η FWS-87 ήταν μία από τις πολλές γυναίκες που, από τη δεύτερη ημέρα της κράτησής τους, κακοποιήθηκε σεξουαλικά, συμπεριλαμβανομένων ομαδικών βιασμών κάθε βράδυ, από ομάδες στρατιωτών, είτε σε τάξη, είτε σε δωμάτια ή σε κοντινά διαμερίσματα. Οι στρατιώτες ήταν μέλη της στρατιωτικής αστυνομίας και αναφέρονται ως «Οι Φρουροί του Cosa», μετά τον τοπικό διοικητή της στρατιωτικής αστυνομίας, Cosovic. Μεταξύ των δραστών ήταν οι κατηγορούμενοι JANKOVIĆ, ZELENOVIĆ, JANJIĆ και VUKOVIĆ.

Οι στρατιώτες απείλησαν να σκοτώσουν τις γυναίκες, αν προβάλλουν άρνηση. Οι γυναίκες που προσπάθησαν να αντισταθούν χτυπήθηκαν.

Στις περίπου 6 ή 7 Ιουλίου του 1992 η FWS-87 βιάστηκε από τον VUKOVIĆ, ενώ άλλες κρατούμενες γυναίκες ταυτόχρονα βιάζονταν στο ίδιο δωμάτιο.

Μεταξύ 8 και 13 Ιουλίου, ο κατηγορούμενος  Dragan ZELENOVIĆ οδήγησε μια ομάδα στρατιωτών που κακοποίησε σεξουαλικά την FWS-87 και μια άλλη νεαρή γυναίκα στο Γυμνάσιο της Φότσα τουλάχιστον πέντε φορές επιπλέον με εκείνη που περιγράφεται ανωτέρω.

Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, η FWS-87 μεταφέρθηκε από το Γυμνάσιο σε ένα κοντινό διαμέρισμα που άνηκε στον ZELENOVIĆ για τουλάχιστον πέντε φορές. Εκεί, βιάστηκε από τους Zoran VUKOVIĆ και Dragan ZELENOVIĆ.

Περίπου στις 13 Ιουλίου, το 1992, η FWS-87 και οι άλλοι κρατούμενοι στο Λύκειο της Φότσα μεταφέρθηκαν στο Partizan Sports Hall. Ενώ κρατούνται εκεί, μέχρι περίπου τις 2 Αυγούστου το 1992, η FWS-87 και άλλες γυναίκες κρατούμενοι συνεχώς βιάζονται και κακοποιούνται σεξουαλικά από αμέτρητους στρατιώτες και από τους κατηγορούμενους Dragan ZELENOVIĆ, Zoran VUKOVIĆ και Dragoljub KUNARAC με την πραγματική ή τεκμαιρόμενη γνώση του κατηγορουμένου Dragan GAGOVIĆ. Η FWS-87 έγινε αυτοκτονική, ως αποτέλεσμα αυτών των σεξουαλικών επιθέσεων.

Η FWS-87, μαζί με άλλες Μουσουλμάνες, μεταφέρθηκαν στις 2 Αυγούστου 1992 σε ένα σπίτι στην Φότσα το οποίο ανήκε σε μια Μουσουλμάνα που ζούσε στη Γερμανία. Μερικές από αυτές τις γυναίκες ήταν ηλικίας μόλις 12 ετών. Το σπίτι είχε μετατραπεί με τον τρόπο του σε ένα πορνείο από τον κατηγορούμενο  Radovan STANKOVIĆ. Οι γυναίκες κρατήθηκαν εκεί μέχρι τις 30 Οκτωβρίου του 1992.

Η FWS-87 και άλλες γυναίκες που κρατήθηκαν στο σπίτι δεν μεταχειρίστηκαν μόνο ως σεξουαλικές σκλάβες, αλλά αναγκάστηκαν να εργαστούν για τους στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων πλύσιμο στολών, μαγείρεμα και καθάρισμα του σπιτιού. Η FWS-87 επίσης αναγκάστηκε να καθαρίσει και να μαγειρεύει για άλλους στρατιώτες σε άλλα κτίρια. Οι αυτοκτονικές τάσεις της FWS-87 συνεχίστηκαν καθ ‘όλη αυτή την περίοδο.

Στις περίπου 30 Οκτωβρίου του 1992, η FWS-87, μαζί με άλλα Μουσουλμανικά κορίτσια και γυναίκες, ελήφθησαν μακριά από το σπίτι και κρατούνταν σε διάφορα σπίτια και διαμερίσματα, όπου υποβλήθηκαν σε σεξουαλικές κακοποιήσεις. Είχαν βιαστεί και δεχτεί σεξουαλική κακοποίηση σε πολλές περιπτώσεις από τους κατηγορούμενους Dragan ZELENOVIĆ, Gojko JANKOVIĆ  και Janko JANJIĆ.

Μεταξύ της 31ης Οκτωβρίου 1992 και περίπου 25 Φεβρουαρίου 1993 η FWS-87 υποδουλώθηκε από τον  Radomir KOVAĆ σε μια πολυκατοικία στην Φότσα. Αυτή και άλλες κρατούμενες γυναίκες δεν είχαν μόνο συχνά κακοποιηθεί σεξουαλικά, συμπεριλαμβανομένου του κατηγορούμενου Kovac, αλλά αναγκάστηκαν να εκτελέσουν δουλειές του σπιτιού.

Στις 25 Φεβρουαρίου του 1993, η FWS-87 πωλήθηκε από τον  Radomir KOVAĆ για 500 γερμανικά μάρκα σε δύο άγνωστους στρατιώτες του Μαυροβουνίου.

Η έρευνα και η στρατηγική

Το κατηγορητήριο που δημοσιοποιήθηκε σήμερα είναι το αποτέλεσμα της έρευνας η οποία ξεκίνησε στα τέλη του 1994.

Αυτό το κατηγορητήριο απεικονίζει πλήρως τη στρατηγική της OTP που είναι:

– Να διερευνήσει τη λειτουργία των εγκαταστάσεων κράτησης σε σχέση με την κατάληψη τμημάτων της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης από τις Σερβικές δυνάμεις της Βοσνίας

– Να δώσει ιδιαίτερη προσοχή στα εγκλήματα που σχετίζονται με το φύλο. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο Justice Goldstone: «Το θεωρούμε πάντα ως ένα σημαντικό μέρος της αποστολής μας, να επαναπροσδιορίσουμε και να εδραιώσουμε τη θέση αυτών των αδικημάτων στο ανθρωπιστικό δίκαιο.»

Ο κατηγορούμενος

Το κατηγορητήριο (στις σελίδες 2-3) παρέχει προσωπικά στοιχεία των οκτώ κατηγορουμένων.

Τα ακόλουθα θα πρέπει, ωστόσο, να επισημανθούν:

• Οι ηλικίες των κατηγορουμένων κυμαίνονται μεταξύ 27 και 41 χρόνων.
• Έξι κατείχαν θέσεις εξουσίας ως Αρχηγού Αστυνομίας στην Φότσα (Dragan GAGOVIĆ) ή υπο-διοικητές της στρατιωτικής αστυνομίας (Gojko JANKOVIĆ, Janko JANJIĆ, Radomir KOVAĆ, Zoran VUKOVIĆ και Dragan ZELENOVIĆ).
• Επτά από αυτούς, συμπεριλαμβανομένων των έξι που αναφέρθηκαν παραπάνω, ήταν παραστρατιωτικοί ηγέτες. Ο όγδοος ανήκε σε μια Σερβική παραστρατιωτική ομάδα ελίτ.

ΟΙ ΧΡΕΩΣΕΙΣ

Το σημερινό κατηγορητήριο καταδικάζει τους 8 με συνολικά 62 κατηγορίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, σοβαρές παραβιάσεις και παραβιάσεις των νόμων και των εθίμων του πολέμου. Οι χρεώσεις αυτές αφορούν ειδικά τα εγκλήματα: βιασμού, βασανιστηρίου, βαρβαρότητας κατά της προσωπικής αξιοπρέπειας. διώξεις για πολιτικούς, φυλετικούς ή / και θρησκευτικούς λόγους, πρόκληση μεγάλης ταλαιπωρίας, υποδούλωσης και απάνθρωπης μεταχείρισης εκ δόλου ή εξ αµελείας.

Πηγή: icty.org

Σαφίγια