Ο Άσαντ καλεί τη Δύση από την Παλμύρα

Η ανακατάληψη της Παλμύρας από τις δυνάμεις του καθεστώτος Άσαντ από το ΙΣΙΣ αυτή την εβδομάδα, 10 μήνες μετά την κατάλληψη της, φέρνει δύο μεγάλους συνειρμούς. Πρώτα απ’ όλα η στρατηγική τοποθεσία της αρχαίας πόλης, δίνει στον Άσαντ ένα γεωγραφικό πλεονέκτημα να κυνηγήσει το ΙΣΙΣ στην Ντέιρ εζ-Ζορ και να επανασυνδέσει τις διαδρομές με το Ιράκ και το Ιράν. Αλλά το πιο σημαντικό, συντρίβοντας το ΙΣΙΣ στη γενέθλια γη της Βασίλισσας Ζηνοβίας, έξι ημέρες μετά από τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες, ήταν σινιάλο στη Δύση ότι ο Άσαντ και ο ισχυρός του χρηματοδότης  Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, θα μπορούσαν να επανεμφανιστούν ως συνεργάτες στην καταπολέμηση εναντίον της τρομοκρατίας του ΙΣΙΣ.

Από την Παλμύρα, ο Άσαντ φλερτάρει με την Ευρώπη και προσπαθεί να παραπλανήσει τις μυστικές της υπηρεσίες και την πολιτικής της τάξη ώστε να σπάσουν την απομόνωση εναντίον του και να ανοιχτούν δίαυλοι στην καταπολέμηση του ISIS, ενώ ταυτόχρονα να κάνουν τα στραβά μάτια για τις δολοφονίες του εναντίον αθώων Σύριων πολιτών και της αντιπολίτευσης. Αυτή η εξίσωση θα μπορούσε να βρει απήχηση στην Ευρώπη και ανάμεσα σε μια elite η οποία βλέπει την καταπολέμηση της τρομοκρατίας στη Συρία ως τη μόνη λύση. Παρ’ όλα είναι αυτά κοντόφθαλμη και ίσως τους γυρίσει και μπούμερανγκ μακροπρόθεσμα, με ενδυνάμωση στην πραγματικότητα του ΙΣΙΣ, με τον ίδιο τρόπο που οι πολιτικές της περιθωριοποίησης στο Ιράκ, οδήγησαν στην αναγέννηση του το 2014.

Ο Άσαντ φλερτάρει με την Ευρώπη

Το timing της ανακατάληψης της Παλμύρας δεν μπορεί να μη συσχετιστεί καθόλου με τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα. Οι σύμβουλοι στρατηγικής του Άσαντ, οι οποίοι έχουν επί πολλού καταφέρει να διατηρήσουν ένα κανάλι συνεργασίας και ανταλλαγής πληροφοριών με τη Δύση και τις Η.Π.Α., παρά τις επιτακτικές τους διαφορές στην εσωτερική και την εξωτερική πολιτική, άδραξαν την ευκαιρία να επανεμφανιστούν ως συνεργάτες εναντίον της ISIS.

Με την κάλυψη της ρωσικής αεροπορίας, και ακολουθώντας τα δυνατά χτυπήματα που η Μόσχα κατάφερε στους μετριοπαθείς αντάρτες τους τελευταίους 6 μήνες, το μήνυμα από την Παλμύρα ήταν ότι μόνο το καθεστώς του Άσαντ είναι ικανό να καταπολεμήσει το ISIS στη Συρία, και ότι είναι ώρα για τους Ευρωπαίους να «πηδήξουν από το πλοίο» και να συνεχίσουν τη συνεργασία τους με τον δικτάτορα αυτή τη φορά. Ενώ ακόμα πολλοί Ευρωπαίοι απέχουν από το να ακολουθήσουν αυτή τη στρατηγική, και επιμένουν στην πολιτική λύση, ο Άσαντ φέρνει τον εαυτό του ως τετελεσμένο πλέον γεγονός, καθώς οι διαπραγματεύσεις ζορίζουν και οι μετριοπαθείς αντάρτες υποφέρουν πλέον αριθμητικά και στρατιωτικά.

Διάφοροι Ευρωπαίοι απεσταλμένοι έχουν επισκεφτεί τον Άσαντ μέχρι τώρα, ακόμα και αυτή την εβδομάδα, και οι συζητήσεις σε Παρίσι και Βερολίνο για τη συνέχιση της συνεργασίας με το καθεστώς, άρχισαν την προηγούμενη χρονιά. Για την Ευρώπη, η ασφάλεια της και η ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με το ISIS έρχεται σε απόλυτη προτεραιότητα, σε σχέση με οτιδήποτε άλλο που να αφορά τη Συρία. Ενώ ο ‘χορός’ με τον Άσαντ και τον Πούτιν θα καταστρέψει την φερεγγυότητα της Ευρώπης, δεν είναι καθόλου απρόβλεπτο ότι οι ηγέτες της γηραιάς ηπείρου θα δώσουν τα κλειδιά της Συρίας στον Πούτιν, ώστε να εξαγοράσουν την ασφάλεια τους και να εξαναγκάσουν σε ένα κλείσιμο στη ροή προσφύγων.

Αν η Ευρώπη φλερτάρει ξανά με τον Άσαντ, τότε δεν θα είναι η πρώτη φορά για μία τέτοια ανατροπή. Στον απόηχο της δολοφονίας του πρώην Λιβανέζου πρωθυπουργού, Ραφίκ Χαρίρι, το 2005, ο Άσαντ υπέστη διεθνή απομόνωση και του επεβλήθησαν νέες κυρώσεις για τον φερόμενο ρόλο της κυβέρνησης του στην αστάθεια του Λιβάνου και του Ιράκ. Αυτή η απομόνωση χαλάρωσε δραματικά όταν ο Γάλλος Πρόεδρος Nicholas Sarkozy ξανάνοιξε διαύλους επικοινωνίας με το καθεστώς και τον δέχτηκε στο Παρίσι το 2008. Με περισσότερους από 250,000 νεκρούς, ο Άσαντ θα ξανά είναι, δυστυχώς, στο Παρίσι οποιαδήποτε στιγμή, αλλά τα φλερτ του με την Ευρώπη θα μπορούσαν να επαναφέρουν διανομή πληροφοριών εναντίον του ISIS, αγνοώντας ταυτόχρονα το πολιτικό αδιέξοδο στη Συρία.

Κοντόφθαλμη προσέγγιση

Η συνεργασία με τον Άσαντ για την καταπολέμηση του ISIS, είναι σχεδόν ισοδύναμο με τη συνεργασία με έναν εμπρηστή ώστε να σβήσει η φωτιά, με αυτόν δηλαδή που είχε έναν μεγάλο ρόλο στη δημιουργία του προβλήματος. Η ήττα του ISIS, δεν μπορεί να συμβεί στην απουσία μιας πολιτικής διαδικασίας, που θα οδηγήσει στις ρίζες της ανόδου του, όπως είναι οι πολιτικές του καθεστώτος Άσαντ, της καταπίεσης της αντίθετης γνώμης και της αιματηρής καταστολής, πολιτικές που χαρακτηρίζουν το καθεστώς του Άσαντ και άλλα δικτατορικά καθεστώτα.

Κρίνοντας από το Ιράκ, πρόχειρες λύσεις στη μορφή στρατιωτικών επιχειρήσεων που δεν συνοδεύονται από πολιτικές διαδικασίες, στην ουσία χάνουν τη μάχη με τον χρόνο εναντίον του ISIS. Η ομάδα επανεμφανίστηκε δυναμικά το 2014 παρά τις λεγόμενες στρατιωτικές ήττες από την Washington και από τον πρώην Ιρακινό Πρωθυπουργό, Νούρι αλ-Μάλικι, εναντίον της το 2006-2008. Ήταν οι λανθασμένες πολιτικές του Μάλικι, καθοδηγημένου από μια σεκταριστική ατζέντα και από άλλες πρακτικές που στην ουσία αναζωπύρωσαν την τρομοκρατική ομάδα και την υποστήριξη προς αυτήν, επιτρέποντας της με αυτόν τον τρόπο να καταλάβει τη Μοσούλη πριν 2 χρόνια.

Από τη Μοσούλη στις Βρυξέλλες, από εκεί στην Παλμύρα, το ISIS έχει πολλούς ιδεολογικούς υποστηρικτές, και κανένας από αυτούς δεν μπορεί να εξαλειφτεί αποκλειστικά με στρατιωτική δράση. Η συνοριακή διαίρεση, η εσωτερική δυσλειτουργία στη Συρία και το Ιράκ, όπως επίσης η περιθωριοποίηση της ίδιας της Ευρώπης απ’ τον εαυτό της και το πρόβλημα της ριζοσπαστικοποίησης, απαιτούν πολιτικές στρατηγικές, τις οποίες δεν θα ακολουθούσε ο Άσαντ, επειδή θα οδηγούσαν στην εγκατάλειψη από αυτόν, δύναμης τεσσάρων δεκαετιών. Τέτοια πολιτική στρατηγική θα είναι σαν να χτυπάς κούφιο ξύλο, στη μέση κυριολεκτικά ενός πολέμου, αντιμετωπίζοντας – υποτίθεται – το ISIS.

Προς το παρόν, το καθεστώς του Άσαντ που έχτισε την επιβίωση του κερδίζοντας χρόνο όσο περισσότερο μπορούσε, προσπαθεί να ‘καλοπιάσει’ την Ευρώπη ώστε να τον δουν ως έναν συνεργάτη τους εναντίον της ISIS. Ενώ είναι δελεαστικό για τους παγκόσμιους ηγέτες να γυρίσουν σελίδα στον πόλεμο της Συρίας και να επιστρέψουν στο προηγούμενο status quo, είναι φανερό ότι ένας τέτοιος δρόμος είναι καταδικασμένος να οδηγήσει σε αδιέξοδο. Μπορεί μόνο προσωρινά να περιορίσει το ISIS, ενώ ταυτόχρονα υπόσχεται περισσότερο μοχθηρή επιστροφή των τρομοκρατών ή παρόμοιων φαινομένων, με παρόμοιες πολιτικές καταστάσεις.

Joyce Karam

Πηγή: Al Arabiya